Psychoterapia jest pracą nad powrotem do równowagi psychicznej lub lepszym poznaniem siebie i rozwojem osobistym. Jej celem jest dokonanie konkretnych zmian w przeżywaniu, myśleniu i zachowaniu człowieka, przepracowanie problemów obecnych lub z przeszłości, rozwój kompetencji emocjonalnych, poprawa relacji, samooceny lub motywacji.
Warto umówić się do psychoterapeuty, jeżeli:
Ponadto, do psychoterapeuty może skierować Cię Twój psycholog w sytuacji gdy rozwiązanie Twoich trudności wymaga głębszej, bardziej specjalistycznej pracy, która wykracza poza jego kompetencje lub/oraz psychiatra, gdyż w leczeniu zaburzeń psychicznych najlepsze efekty daje połączenie psychoterapii i farmakoterapii.
Konsultacja psychoterapeutyczna jest rodzajem wstępnej rozmowy, podczas której omawiany jest charakter problemu pacjenta oraz prognozowany jest przebieg psychoterapii. Konsultacja służy nakreśleniu kształtu terapii przez psychoterapeutę. Zdarza się, że konsultacja psychoterapeutyczna wymaga kilku sesji terapeutycznych i zajmuje 2-3 spotkania z psychoterapeutą. Dzieje się tak, jeżeli złożoność i wielowymiarowość problemu wymaga gruntownego rozpoznania terapeutycznego przed zaplanowaniem terapii, wskazaniem jej celów oraz doborem metod terapeutycznych.
Psychoterapia opiera się przede wszystkim na rozmowie, choć terapeuta może zaproponować też inną aktywność, np. pisanie, rysowanie, oglądanie zdjęć, odgrywanie ról i scenek.
Celem konsultacji jest rozpoznanie potrzeb pacjenta i zrozumienie natury zgłaszanych problemów. Po zebraniu wywiadu i postawieniu wstępnej diagnozy terapeuta wraz z pacjentem określają cele i oczekiwania, które mają się zrealizować dzięki podjęciu terapii. Ważne, aby cele były jasno określone oraz dotyczyły tych aspektów funkcjonowania, które mają zostać uzdrowione w procesie terapii.
Oprócz zbierania informacji formalnych oraz rozeznania przeżyć wewnętrznych pacjenta, istotnym elementem konsultacji terapeutycznych jest zbadanie gotowości do podjęcia terapii. Dla pacjenta jest to temat istotny, dotyczy bowiem motywacji do rozpoczęcia terapii. Najczęściej mowa o tzw. motywacji zewnętrznej i wewnętrznej. Zewnętrzna motywacja do leczenia to sytuacja, kiedy osoba chce się go podjąć, ponieważ ktoś bliski ją do tego namawia lub inne czynniki zewnętrzne o tym decydują np. podjęcie terapii, żeby być bardziej wydajnym w pracy. Wewnętrzna motywacja to taki rodzaj przeżycia, który wiąże się z wewnętrzną potrzebą pacjenta, jest niezależna od zmieniających się czynników zewnętrznych.
Celem konsultacji psychoterapeutycznej jest także sprawdzenie, czy Klient i Terapeuta mogą ze sobą pracować. Psychoterapia to budowanie relacji, w której ważne jest, aby Klient czuł się bezpieczny i akceptowany. Czasem zdarza się tak, że dany Terapeuta nie pasuje Klientowi. Konsultacja psychoterapeutyczna to dobry czas na sprawdzenie tego i dokonanie zmiany.